Το κουτί του Schroedinger

Το σημερινό διήγημα γράφτηκε για το 3ο Φεστιβάλ Επιστημονικής Φαντασίας στην Ερμούπολη. Μπροστά στους ακροατές υπήρχε ένα μαύρο, γυαλιστερό αντικείμενο που πολλοί θεώρησαν ότι πρόκειται για κράνος μοτοσυκλέτας. Στην πραγματικότητα, όμως, αυτό που έβλεπαν ήταν ένα σπάνιο εύρημα. Όπως θα μάθαιναν σύντομα, ήταν οι πρώτοι άνθρωποι που αντίκρυζαν…..

Το κουτί του Shroedinger

«Τελικά το ερώτημα που καλούμαστε να απαντήσουμε είναι κρίσιμο αλλά απλό. Ζωή ή θάνατος; Το ανοίγουμε ή το αφήνουμε ανέπαφο;
Καταλαβαίνω απόλυτα τη σύγχυσή σας. Ίσως θα θέλατε να έχετε περισσότερες πληροφορίες πριν αποφασίσετε αλλά δυστυχώς το μόνο που μπορώ να σας προσφέρω είναι αυτό που βλέπετε. Έναν μαύρο κύβο, από κάποιο άγνωστο κράμα υλικών, με το χαριτωμένο όνομα: το κουτί του Shroedinger.
Όχι αγαπητέ μου, δε λέγεται Shroedinger ο ιδιοκτήτης του, αλλά είναι δικαιολογημένη η άγνοιά σας. Δεν είστε φυσικός, άλλωστε. Η ονομασία αποτελεί φόρο τιμής στον άνθρωπο που το επινόησε, πριν από ένα αιώνα περίπου.
Στην πρωτότυπη μορφή του περιέχει μια γάτα κι ένα ραδιενεργό στοιχείο. Αν το στοιχείο διασπαστεί η γάτα πεθαίνει, αν όχι τότε επιβιώνει. Φυσικά για ν’ αποφασίσετε δε χρειάζεται να καταλάβετε την επιστημονική του θεμελίωση αλλά θα πρέπει να αποδεχτείτε το συμπέρασμα των φυσικών το οποίο συγκρούεται μετωπικά με την κοινή λογική.
Σύμφωνα με τους φυσικούς, αυτό το σύστημα, λόγω του ραδιενεργού στοιχείου, εξουσιάζεται από τους νόμους της κβαντικής. Έτσι, η γάτα δεν είναι ούτε ζωντανή ούτε νεκρή αλλά παραμένει σε μια νεκροζώντανη κατάσταση μέχρι κάποιος ν’ ανοίξει το κουτί. Τότε, και μόνο τότε, πεθαίνει ή επιβιώνει.
Προσοχή. Δε διαπιστώνουμε απλώς αν το στοιχείο διασπάστηκε. Όλα συμβαίνουν τη στιγμή που σηκώνουμε το καπάκι και παρατηρούμε τη γάτα. Εμείς είμαστε που τη σκοτώνουμε ή τη λυτρώνουμε. Αν κανείς συνειδητός παρατηρητής δεν κοιτάξει μέσα στο κουτί τότε η ψιψίνα μας θα παραμείνει για πάντα σ’ αυτήν την υβριδική κατάσταση μεταξύ ζωής και θανάτου.
Επειδή ακούω κάποια μουρμουρητά αμφισβήτησης, θα παρακαλέσω όποιον δεν έχει πειστεί ακόμα να κλείσει το κινητό του και το φορητό του υπολογιστή και να τα πετάξει στα σκουπίδια. Καλώς ή κακώς όλες οι ηλεκτρονικές συσκευές λειτουργούν ακριβώς επειδή όσα περιέγραψα ισχύουν μέχρι τελευταίας κεραίας.
Τι σχέση έχουν όλα αυτά με το παράξενο αντικείμενο που βρίσκεται μπροστά σας; Αυτό το κουτί βρέθηκε σ’ έναν ερημικό πλανήτη, μαζί με το σχέδιο κατασκευής του. Δεν γνωρίζουμε ποιος το έφτιαξε και γιατί. Από το σχέδιο προκύπτει ότι περιέχει ένα ραδιενεργό στοιχείο. ΌχιΧ δεν περιέχει γάτα. Μέσα του, όμως, βρίσκεται δίχως αμφιβολία κάποια εξωγήινη οντότητα παγιδευμένη αιώνια σε μια υπέρθεση ζωής και θανάτου.
Πρέπει να σας επισημάνω ότι είναι η πρώτη εξωγήινη μορφή ζωής που συναντούμε. Αν ανοίξουμε το κουτί διακινδυνεύουμε μια πιθανότητα 50% να την σκοτώσουμε. Αν πάλι αποφασίσουμε να παραμείνει ως έχει τότε αποκλείουμε κάθε δυνατότητα να τη συναντήσουμε.
Επανέρχομαι, λοιπόν, στο ερώτημα. Ναι ή όχι; Το ανοίγουμε ή μένει για πάντα κλειστό; Ζωή ή θάνατος; Έφτασε η στιγμή για να ψηφίσετε. Παρακαλώ να σηκώσουν το χέρι τους όσοι θέλουν να ανοίξει το κουτί…
Πολύ ωραία λοιπόν!»


Έχω πολλά ονόματα. Θεός, φύση, κόσμος, αρμονία. Φτιάχνω σύμπαντα, ήλιους, ζωή, νοημοσύνη. Έχω κι άλλα ονόματα. Σατανάς, δαίμονας, θανατικό, μοίρα. Φέρνω πολέμους, καταστροφές, δυστυχία, οδύνη. Είμαι η ισορροπία του κόσμου, η αρχή και το τέλος του. Είμαι, ταυτόχρονα, το απόλυτο καλό και το απόλυτο κακό. Η κόλαση κι ο παράδεισος. Η ζωή κι ο θάνατος. Αλλά το κουτί μου ανοίγει και δεν μπορώ να είμαι πια και τα δύο.

ΤΕΛΟΣ

Την επόμενη Κυριακή, ένα διήγημα για όσους βαρέθηκαν την καθημερινότητα. Θα έχετε την ευκαιρία να γνωρίσετε «έναν κόσμο στα μέτρα σας»